Werkgroep pingoruïnes

Wie is de contactpersoon van de werkgroep?

De vroege geschiedenis en het ontstaan van ons dorp ( het oudst bekende zanddorp), inclusief het landschap, boeit me zeer. Het onderzoek naar pingo-ruïnes geeft een kijkje in de bodem onder onze voeten en in de rijke ontstaansgeschiedenis van ons gebied. Dit bepaalt namelijk hoe ons gebied er uit ziet, maar ook wat er groeit en leeft. Daarom ligt het voor de hand dat onze vereniging met natuurliefhebbers mee gaat werken aan de onderzoeken van Landschapsbeheer Drenthe. Vrijwilligers zijn van harte welkom om zo nu en dan in onze bodem te duiken.

Albert Scholtheis

Bernhardlaan 45

7921 CE Zuidwolde

Tel. 0528 372542

Email: scholtheis@home.nl

Informatie over deze werkgroep zie onderaan deze pagina.

Laatste nieuws

Ons eerste Pingo-onderzoek

Vrijdag 15 september hadden de vrijwilligers van de natuurvereniging met Anja Verbers en medewerkers van Landschapsbeheer Drenthe een onderzoek naar mogelijke pingoruïnes.

Pingoruïnes zijn ontstaan in de laatste ijstijd. Toen bleef de bodem ’s zomers en ’s winters bevroren (permafrost) en op sommige plaatsen kwam water uit de bodem omhoog dat bevroor en grote ijslenzen vormde. Deze lenzen werden steeds groter en drukten de bodem omhoog waardoor heuvels ontstonden. De omhoog gedrukte bodem barstte en delen ervan gleden van de gevormde heuvel omlaag en vormden een wal rond de heuvel. Aan het eind van de ijstijd (+ 15.000 jaar geleden) smolt langzaam de grote ijslens, waardoor er een enorme kom (met een diepte van soms vele meters) met water ontstond met soms de genoemde wal er nog om heen. Langzaam vormde zich meestal in het water veen dat de kom langzaam vulde. Deze plekken zijn nu vaak nat, soms met een meertje en vaak hebben mensen er turf gestoken. Het veen vormt eigenlijk een rijk archief van de laatste vijftienduizend jaar aan vegetatieresten.

Aan de hand van luchtopnamen heeft men een groot aantal mogelijke pingoruïnes in kaart gebracht, waaronder ook een aantal bij Zuidwolde.

Onze locatie was aan de oostkant van de Slagenweg nr. 7. Als je goed kijkt, zie je dat het gebied daar een enorme kom vormt. Aan de noordkant ligt een bosje waar de vader van Jan Katerberg nog turf heeft gestoken. We begonnen met de grondboor. Deze grondboor werd steeds met verlengstukken uitgebreid. Je kunt zelfs een diepte van twintig meter bereiken. Steeds werd de opgeboorde grond uit de boor gehaald en langs een meetlint gelegd, zodat we een profiel kregen van de opeenvolgende grondlagen. Alles werd nauwkeurig bekeken en omschreven.

Na de zwarte grond kwamen we na een mengsel van leem en zand bij een diepte van 78 cm op veengrond uit. Nu werd een veenguts aangekoppeld (een open buis die je zo door de veenlaag kunt drukken). Ook deze veenmonsters kwamen langs het meetlint te liggen. We zagen ook gyttja, veen waarin we horizontale blaadjes herkenden, waaruit bleek dat er toen stilstaand water was. Op een diepte van 137 cm volgde zandig veen waarna dekzanden volgden. Op 170 cm diepte kwam lemig zand naar boven en op 175 cm diepte volgde groengrijs keileem, een afzetting uit een veel oudere ijstijd.

We kwamen helaas tot de conclusie dat dit geen pingo was geweest. Dan hadden we een veenlaag van verscheidene meters moeten aantreffen. Misschien dat het een uitblazingskom is geweest (waarbij denkzanden werden weggeblazen tot de natte grond).

Twintig meter verder werd nogmaals een boring gedaan, met globaal hetzelfde resultaat.

Na een tocht over de ontzettend drassige akkers kwamen we in een bossage aan de zuidkant van het terrein waar het drassig was en waar zich een meertje bevindt. Hier vonden we na 50 cm reeds veen (gyttja), maar spoedig volgde lemig zand. Als extra keerden we terug naar ons uitgangspunt en verrichtten we nog een boring in het bosje van Katerberg. Ook dit bleek geen pingo te zijn geweest.

Voor pingojagers misschien een teleurstelling maar het was een boeiende ervaring door middel van de vele lagen in de geschiedenis te kijken van vele duizenden jaren.

Albert Scholtheis

Meer nieuws

2017-09-20: Eerste onderzoek pingoruines

2016-12-13: Lezing pingoruïnes

Wie zijn we?

De Werkgroep pingo-ruïnes houdt zich bezig met onderzoek naar deze ijstijdrelicten. Nieuw onderzoek met geheel nieuwe luchtfotografische technieken heeft aangetoond, dat er mogelijk 2500 plekken in Drenthe zijn die een voormalige pingo kunnen zijn. Landschapsbeheer doet onderzoek naar al deze plekken. Ook in het gebied van Zuidwolde komen wel bijna 100 plekken voor op die kaart. Ook in uw gebied zie de kaarten. Kaart NO Zuidwolde, Kaart NW Zuidwolde, Kaart ZO Zuidwolde en Kaart ZW Zuidwolde.

Wat doen we?

De werkgroep van de natuurvereniging doet samen met landschapsbeheer Drenthe onderzoek naar deze plekken door bodemonderzoek met boringen etc.

Hoe kun je waarnemingen melden?

Hoe kun je lid worden?

Stuur een bericht naar Albert Scholtheis (gegevens zie hieronder) Je bent van harte welkom.